De overspannen maatschappij
Druk, druk, druk! Ja, dat hebben wij het allemaal. En blijkbaar is dat dus zó normaal dat onze kinderen het ook voelen. Zodanig zelfs dat er steeds meer kinderen bezwijken onder die druk. Nee, het zijn niet meer alleen de volwassenen – die we, overigens ook vaak onterecht, nog zelf verantwoordelijk kunnen houden voor de keuzes die zij in het leven maken – lijden toenemend aan burn-outs. Zelfs het aantal overspannen kinderen neemt de laatste jaren toe.
De gezondheid van een samenleving kun je aflezen aan hoe het gaat met de minst machtigen in die samenleving. En ondanks dat we onze kinderen steeds meer macht geven, blijven zij toch wel de minst machtigen. Dus wanneer zij in groten getale psychisch het loodje leggen, is er terdege iets aan het kinderhandje.
Overspannen onderwijs
Overspannen onderwijsVolgens mij nemen wij met z’n allen de educatie veel te serieus. Terwijl er op de arbeidsmarkt wordt gesprongen om mensen die iets met hun handen kunnen, moeten kinderen vanuit Den Haag theoretisch geschoold zijn. De afschaffing van de LTS is dan ook het slechtste luchtballonnetje wat er in de afgelopen jaren is opgegaan, maar ook dat ieder kind persé een diploma moet hebben. Fuck it, als je tegenwoordig aan de slag wilt in de schoonmaak moet je al een HBO diploma hebben.
Bij het minste of geringste spreken we ook al van een leerachterstand. Als je het mij vraagt is dit de eerste stap in het neerpraten op de nazaten van arbeidsmigranten. Want laat het nu juist tweetalig opgevoede tweede en derde generatie kinderen van Turkse en Marokkaanse arbeidsmigranten zijn die een zogenaamde taalachterstand wordt aangepraat. Als je als kind twee talen krijgt aangeleerd, hoezo heb je dan een taalachterstand omdat kinderen die slechts één taal leren meer woordjes kennen in die taal?
Ondertussen doen we allerlei verwoede pogingen om tweetalig onderwijs aan te bieden. Da’s dus gewoon meten met twee maten. Blijkbaar zijn onze autoriteiten in staat om vast te stellen welke talen belangrijker zijn. Nou, dat kunnen ze niet! Het eerste deel van de vorige eeuw dachten ze nog dat Frans de wereldtaal zou worden. Dat is nu, vooral door technologische ontwikkelingen, Engels geworden. Maar het zou zomaar kunnen dat deze eveneens plaats zal moeten maken voor Chinees, daarom dat er nu allerlei scholen zijn die Mandarijn aanbieden. En dat terwijl de gewone Chinees amper Mandarijn spreekt. Nee, in een handelsnatie is het belangrijk dat je een tweede taal spreekt, maar welke is irrelevant – aangezien met ieder land handel gedreven kan worden.
Nog even en we hebben overspannen baby’s
Nog even en we hebben overspannen baby’sMaar ja, gisteren stond ik op school te wachten tot de jongste eindelijk de klas uit zou komen, toen ik vernam van een van de ouders dat ze een kwartiertje later naar buiten zouden komen. In de ochtend had het blijkbaar iets te lang geduurd voordat de gymles begon, dus daarom moet ik mijn dagschema aanpassen. Alsof mijn kind in dat kwartiertje iets essentieels gaat leren, waar ie op z’n veertigste last van zal ondervinden wanneer de juf het zou verzaken hem dit te vertellen. Ach, flikker toch op!
Net zoals die vermaledijde Cito, die nu al vanaf de kleuterklas wordt afgenomen. Maar als je straks naar de middelbare school gaat, dan is niet de Cito leidend maar het oordeel van de leraar. Die overigens bevooroordeeld blijkt te zijn, wat overigens de reden was dat de Cito-toets ooit werd ingevoerd. Maar wij Nederlanders draaien gelijk door als we een geslaagde administratieve controlepunt ingevoerd hebben. Dan moet die papieren tijger overal ingezet worden en dan vinden we het gek dat steeds meer kinderen overspannen thuis komen te zitten?
Vanaf groep 1 krijgen ze al Cito-toetsen. Er wordt van alle kanten op ze ingepraat wat gezond is, maar vooral wat ongezond is. Bij de minste afwijking van het gemiddelde is er iets aan de hand en moet er ingegrepen worden, totaal onwetend dat het gemiddelde ontstaat bij de gratie dat er variatie is. Helicopter parenting, school, een teamsport, een vechtsport, muziekles, zwemmen, bijles, spelenderwijs met computers leren omgaan en tussendoor moeten (niet mogen) ze ook nog buitenspelen. Van zo’n schema worden zelfs volwassenen overspannen.
Dank je wel, Merel! Ik denk toch echt dat de druk vanuit alle kanten komt. Niet alleen de ouders, maar ook de scholen én de volledige maatschappij. Van volwassenen worden al vrijwel onmogelijke dingen verwacht en kinderen moeten op die arbeidsomgeving voorbereid worden.
Ja, de cito verloopt bij kleuters spelenderwijs. Maar de vraag blijft hoe belangrijk al die tussentijdse metingen zijn, wanneer een leerkracht gewoon hoort te zien hoe een kind zich ontwikkelt. En nog belangrijker, de ontwikkeling van een kind gaat niet gestaag in een rechte lijn of een perfecte kromme. De ontwikkeling is in een grafiek het beste af te beelden als iets wat met horten en stoten gaat 😉
Verschilt ook enorm per school volgens mij. De cito is bijvoorbeeld wel degelijk belangrijk bij het advies. Weliswaar heeft de juf bij ons het eindoordeel maar kan ook scholen opnoemen waar dat niet geldt.
Los daarvan ligt de oorzaak van overspanning volgens mij meer bij ouders die hun kinderen geen kind laten zijn. Mijn zusje geeft les en een van haar leerlingen van een paar jaar terug moest in therapie omdat zijn ouders dachten dat hij (mavo leerling) het vwo wel aankon. Waarom? Omdat ze dat zelf ook hadden gedaan. En hij is geen incidenteel geval. Kinderen zitten op veertig clubjes per week en lopen niet vaak meer buiten aan te klooien – waar je juist zoveel lol beleeft en je kan vervelen. Zonde. Al klooiend ervaar je niet zoveel druk.
De cito vanaf de kleuters hebben wij nooit als een soort druk ervaren; dat was echt een toets die ze spelenderwijs afnamen. Hoe sommige ouders echter omgingen met de uitslag was een heel ander verhaal… ik denk hoe jij beschrijft dat je omgaat met de rapporten van je kinderen het beste is dat je kan doen. Laten zien dat je trots bent, ongeacht het resultaat. Zouden meer mensen moeten doen.
Ja, zo’n Cito is leuk om progressie mee te meten, maar het moet geen stok worden om mee te slaan. En het is al helemaal niet heilig. Het hoort niets anders te zijn dan een extra observatie, waarmee een laag studie advies van de juf of meester kan worden weerlegd 😉 Maar het is verworden tot een enorm onnauwkeurige kompas om te kijken of het kind én de school op koers zijn. En iedereen schiet ervan in de stress, van schooldirectie tot de ouders en logischerwijs de kinderen ook als gevolg
Inderdaad, ik zou ook in een deuk liggen als het niet zo om te janken was. Rapporten neem ik thuis met m’n snotapen door, maar wel zo laconiek mogelijk. Telkens weer herhalen: ‘Als je aan het einde van de basisschool kunt rekenen, lezen en schrijven, dan vind ik dat je succesvol je basisschool hebt afgerond!’ En: ‘Het merendeel wat je nu leert, gaan ze je toch weer afleren op de middelbare school. Waar ze je weer dingen aanleren die je mag vergeten wanneer je aan een beroepsopleiding begint.’
Helaas wel! Maar bovenal, presteren op gebieden waar dat nog helemaal niet écht nodig is
Als het aan mij zou liggen, bleef ieder kind gewoon in zijn/haar klas zitten. De belangrijkste dingen die ze moeten leren gedurende het basisonderwijs, die leren ze toch wel. Namelijk: Lezen, schrijven en rekenen. Ze zouden wat mij betreft de focus moeten leggen op fijne en grove motoriek, plus begeleiden in de emotionele ontwikkeling. En zelfs op de middelbare school is het vrij bedenkelijk wat kinderen moeten leren. Enkel m’n beroepsopleidingen waren inhoudelijk correct, maar zelfs dan leer je pas echt wanneer je het in de praktijk moet uitoefenen.
Helemaal met je eens! Kinderen leren altijd en overal. Maar vooral horen ze gewoon te leren in hun eigen tempo 😉 Een beetje pushen mag, maar we gaan nu wel erg ver 🙁
Inderdaad! Helemaal te zot wanneer kinderen al overspannen worden. Maar ja, we maken het onszelf ook niet bepaald makkelijk 😉
Je hebt helemaal gelijk! Het is ook geen Nederlands probleem. Eerder eentje van de complete westerse beschaving 😉 En de verwachtingen zijn niet eerlijk of realistisch
Zal ik doen, juf! 😉 😀
Dank je wel, Marjolein! 😉
Ik sluit me even aan bij Kimberly van Beebs and moms, die cito is zo’n momentopname. Kregen te horen dat onze peuter ver voor loopt ondanks vroeggeboorte en nav de cito op kdv zou ze achterlopen, terwijl ze hier thuis wel puzzels doet voor kinderen van 7 jaar. Cito is vaag, je weet niet op welk moment van de dag hij is gegeven en hoe je kindje zich dan voelt.
Het is jammer dat het over zo’n serieus onderwerp gaat, anders zou ik erom moeten lachen namelijk. En hard ook. Want het is toch te erg dat dit de gang van zaken is tegenwoordig. Ik ben er echt voor dat het onderwijs echt moet gaan veranderen. Maar wat ik ook een belangrijk punt vind, is de ouders…. Want toen de kids laatst hun rapport meekregen en ouders allemaal heel nerveus aan het wachten waren tot hun kind met het rapport naar buiten kwam zodat zij het gelijk uit de handen van het kind konden grissen en dit gaan lezen, moest ik ook mezelf inhouden om niet heel hard te roepen waar iedereen mee bezig was.
Tja in onze maatschappij gaat het vooral over presteren – je zou voor minder overspannen geraken 😮
Bizar hè, die cito is ook zo’n momentopname. Eerst kregen we te horen dat onze kleuter voorloopt op van alles. Vervolgens hebben ze die cito gedaan en zou ze achterlopen. Dat ze die toetst gedaan hebben op de eerste dag dat ze weer op school was nadat ze ziek was geweest en dat haar oren nog steeds dicht zaten waren ze voor het gemak vergeten bij de beoordeling. Nu moet het grietje van 5 nog een keer in mei om aan te tonen dat ze wel naar groep 3 kan. Het is echt niet te volgen soms.
Ik ben helemaal met je eens dat we het onderwijs soms te serieus nemen. Een kind leert de hele dag door van iedere situatie en absoluut ook als het “gewoon” speelt
Het is toch te gek eigenlijk als kinderen ook al overspannen worden… Ik vind dat sneu. Wat betreft dat stomme toetsen, dat vind ik ook teveel.
Ik merk het hier in België ook heel erg! Tegenwoordig, met de opkomst van het internet, wordt er steeds meer verwacht van kinderen en dat dus ook buiten de uren om.
Kinderen moeten tegenwoordig inderdaad veel. Ik sta zelf voor de klas en merk dat kinderen na schooltijd een heel programma hebben…. Relax en laat de kinderen gewoon lekker spelen!
Helemaal waar en heel goed beschreven. De maatschappij wind er geen doekjes om, we moeten zo immens veel vandaagdedag. Lat kinderen maar gewoon kinderen zijn hoor oef
Die stempel gaat mij ook te ver. Kinderen zijn zich aan het ontwikkelen! Door ze een stempel mee te geven, zeg je eigenlijk: ‘Dit staat vast en daar kunnen wij en jijzelf niets aan veranderen.’ Zo was ik onlangs nog in conclaaf met de directie, omdat zij van mening zijn dat IQ-uitslagen definitief zijn. En zelfs ondanks ik aangaf dat de allergrootste natuurkundigen (Einstein & Faraday), die de aarde ooit heeft gekend, zelf op jonge leeftijd een laag IQ leken te hebben, hielp niets. Ach ja, mijn snotapen hebben tenminste nog een vader die zich niet zoveel van die stempels aantrekt, totdat ze flink wat ouder zijn 😉
Uiteraard moeten ouders er luchtiger mee omgaan. Ik ken genoeg ouders die een te hoge druk bij hun kinderen neerleggen, omdat twee universitair opgeleide ouders toch geen kind kunnen baren die straks vmbo-t gaat doen? Maar tegelijkertijd ben ik ook van mening dat wij (met z’n allen in de Nederlandse maatschappij) de laatste tijd wel veel neerleggen bij de ouders en hun rol in de opvoeding bijzonder overschatten. Doordeweeks brengen mijn kinderen meer tijd op school door, dan ze met mij doen.
En ja, het belangrijkste blijft hoe zij zich sociaal en emotioneel ontwikkelen. Maar ik heb dus één kind die zich sociaal wat minder ontwikkeld, waardoor die nu assertiviteitscursussen krijgt en ik vond het belangrijk dat ie een vechtsport ging doen. Maar dat is precies waar de druk op het kind toeneemt, hij moet nu nog meer dingen dan voorheen. Pfff, het is niet makkelijk om het goed te doen 😉
Dat zou heel goed kunnen. In principe worden alle leerlingen al dagelijks getoetst. Dus die periodieke toetsen waar flinke druk op wordt gezet, voegen sowieso niet zoveel toe als we onszelf willen doen geloven. Maar ja, als je het mij vraagt is ons onderwijssysteem al meer dan 40 jaar hartstikke ziek. Het educatieve systeem is gericht op de gemiddelde student. Dat legt onnodig druk neer bij de kinderen die totaal geen zin hebben zich theoretisch te ontwikkelen én het ontneemt de leergierige intelligente kinderen van de lol in het studeren. Kortom, de tirannie van de massa is voor velen al op een heel jonge leeftijd duidelijk.
Dank je wel, Rory! Ik ben aan het zoeken, maar krijg ‘m niet gevonden. Maar ja, het feit dat je het al zo omschrijft, dat ze moeten doorkleuteren om te voorkomen dat ze een hekel aan school gaan krijgen, zegt al genoeg. Vanaf groep 3 is het blijkbaar gedaan met de pret en moeten ze ineens van alles. En dat terwijl leren héél leuk gemaakt kan worden. Toegegeven, dat is niet zo eenvoudig wanneer je 40 kinderen tegelijkertijd moet enthousiasmeren. Maar het belangrijkste van de basisschool is dat kinderen leren lezen, woordenschat uitbreiden en rekenen, maar ook dat ze de fijne (tekenen, schrijven, dans en muziek) en grove motoriek (gymles) ontwikkelen. Uiteraard is sociale omgang ook belangrijk, maar plaats 5 kinderen dagelijks bij elkaar en ze ontwikkelen sowieso wel wat sociale regels.
Goed artikel! Ik vind dat ze steeds meer druk leggen op het onderwijs, kinderen moeten steeds eerder allerlei toetsen/testen doen en krijgen al heel snel een stempel opgelegd. Ben benieuwd hoe zich dat uiteindelijk vordert.
Blijft een ding dat hele onderwijs. Ik denk dat het ook vooral belangrijk is om als ouders er wat luchtiger mee om te gaan de eerste jaren. Kinderen moeten kind kunnen zijn. Wij hebben een toets in de kleuterjaren altijd speels benaderd, een moment opname waar je niet te zwaar aan moet tillen. Voor mij blijft het allerbelangrijkst: sociaal en emotioneel, hoe gaat het met mijn kind? Dat staat altijd voorop!
Het hele onderwijs is langzaamaan aan het veranderen. Ik ben heel benieuwd hoe het er over 10 jaar uitziet. Ik denk dat er dan een stuk minder getoetst gaat worden namelijk…
Goed stuk! Ik heb zelf toevallig op mijn pagina ook een link geplaatst naar een artikel over langer kleuteren. Ik vind het ook gek dat er vanaf groep 1 al cito’s worden afgenomen. Waar ze het over hebben in dat artikel? “Doorkleuteren is niet bedoeld om de leerresultaten op lange termijn te verhogen, maar om het kind verantwoord de overstap naar groep 3 te laten maken. Die beslissing voorkomt dat het kind beschadigd wordt en voor de rest van zijn leven een hekel aan school heeft. ” Heel interessant om te lezen.