Deze week kwam bij de EO een soort real life soap toepasselijk genaamd Rot Op Met Je Religie op televisie. Een soort van Big Brother zonder huisarrest, maar met bezoekjes aan mensen met een uitgesproken mening om bij de deelnemers religiestress op te wekken. Want klaarblijkelijk lijden veel Nederlanders aan religiestress, dus moest er eens iets over op de buis komen. Om de educatieve waarde wat op te krikken maakten de deelnemers voor aanvang van de eerste aflevering een religiestresstest van zo’n kleine 25 stellingen, waarvan de kijker een beknopte versie online kan maken. Helaas zit er wel een cruciale fout in de beknopte test, aangezien de vijf keuze Likert-schaal precies in het midden, tussen ‘geen stress’ en ‘veel stress’, ‘neutraal’ aangeeft (waarmee blijkbaar een ‘beetje stress’ significant verschilt van ‘weinig stress’).
In de korte reality serie, want het is inmiddels alweer afgelopen, komen zes religieuze types samen bij elkaar in huis te zitten en worden gevolgd door een religieus presentator en, in alle waarschijnlijkheid, een religieuze cameraploeg. Hoogstwaarschijnlijk zullen enkele lezers de religiositeit van enkele deelnemers in twijfel trekken, omdat het twee christenen (beiden protestants), een joodse dame, een islamitische man (imam bovendien) en twee atheïsten (waarvan één veganistisch) betreft. En atheïsten zijn toch niet religieus? Of wel? Nou ja, direct in de eerste aflevering krijg je meteen een godsgruwelijke hekel aan de islamitische man en de veganistische atheïst (over beeldvorming gesproken), vreemd genoeg bij de laatste niet vanwege het veganist zijn (wat overigens in een latere aflevering wel meespeelt).
Dat 1 op de 3 Nederlanders vandaag de dag religiestress ondervindt, vind ik niet vreemd. Want we leven in uitermate religieuze tijden (al is dat niet op het eerste gezicht direct duidelijk), waarin de oude religies onder vuur liggen. Maar de vervangende religies met evenveel venijn, overtuiging van het eigen gelijk en regelrechte dwang een ander hun overtuigingen door de strot pogen te duwen als katholicisme gedurende de opkomst en uitbreiding van de vele protestantse stromingen. Eigenlijk doen ze precies datgene waar zijzelf zo tegen ageren, wanneer (en toen) het door de ander wordt (en werd) gedaan. De evangelisten der wetenschap, de gospel van Vegan en de atheïstische kruisvaarders schieten hun doel maar al te graag voorbij en doen daarbij niet onder voor de Spaanse Inquisitie, waar we het inmiddels gezamenlijk over eens zijn dat die toch wel veel te inquisitief waren.
Persoonlijk heb ik dan ook vooral problemen met prediken. Voor mij is dat niets minder dan mensen die achter aan in de rij stonden tijdens het uitdelen van de intelligentie vertellen op welke manier zij voor zichzelf moeten denken. Ondanks dat ik, inmiddels nontheïst, van mening ben dat eigenlijk het woord ‘god’ geschrapt moet worden van onze vocabulaire, denk ik dat het beter is wanneer men zelf de thora, bijbel of koran zou lezen. Per slot van rekening zijn er genoeg voorbeelden aan te halen waarbij religie een positieve bijdrage aan de samenleving heeft geleverd. Kijk naar verslaafden of andere moreel verdwaalden die met een boek te hand vol strikte regels, waarvan zij geloven dat het van hogere hand is overgeleverd aan de mens, hun draai vinden en een fatsoenlijke deelnemer van de gemeenschap worden. De ellende komt vooral telkens weer wanneer men elkaar gaat uitleggen hoe het gelezen moet worden. Tussen de regels lezen, oftewel waar het vel papier onbedrukt is en elke invulling dus steek houdt, of letterlijk woord voor woord zonder enige compromis, waarbij de meest gruwelijke dingen valt te verwachten van boeken die uit een veel gewelddadigere tijd komen.
Maar ja, tegenwoordig wordt wetenschap misbruikt om een standpunt door te drammen. Volgens mij gaat men er hierbij totaal aan voorbij dat de wetenschap niet stilstaat. Bij de wetenschap zullen we het altijd moeten doen met wat momenteel de overheersende gedachte is, waarbij je in mijn ogen vaak meer hout snijdt als de gedachte van zestienhonderd jaar geleden of ouder als leidraad te hanteren. Maar wat niet verschilt is dat je een tijdsgebonden gedachtegoed propageert. Ik zou het dan dus ook fijner vinden wanneer de activistische atheïst in z’n overtuigingen laat doorschemeren dat ie de huidige wetenschappelijke consensus als leidraad hanteert. Als ie die überhaupt wel kent! Want natuurlijk impliceert dit dat ie zich er ook in moet verdiepen en blijven verdiepen, dus niet simpelweg wat roept omdat ie net zoals iedere andere een mening heeft.
Dit alleen al zou aangeven dat sommige dingen inmiddels als feit worden bestempeld en dat de wetenschap alles behalve almachtig is (slechts het beste wat we als mensheid op dit moment te leveren hebben), want de wetenschap is nooit uitgeleerd. Maar vooral geeft het aan dat je niet overal een antwoord op hebt en sommige dingen dus ook gewoon een eigen invulling zijn. Want nu lijkt het alsof het belachelijk maken van de één de waarheid van de ander onderstreept. Zo zou god de voorhuid hebben geschapen, maar omdat er besnijdenissen in naam van god zijn respecteert de gelovige gods creatie niet. Leuk argument van de atheïst, maar als bij de evolutie allerlei gebreken aan het menselijk lichaam zijn, waarom is een onhandig stuk vel verwijderen voor sommigen dan gelijk aan kindermishandeling (blijkbaar zijn niet alle mogelijkheden meegewogen). De voorhuid verwijderen is niet hetzelfde als de clitoris verwijderen. Eerder is het te vergelijken met de verstandskiezen trekken. Maar iedereen geeft teveel eigen invulling aan allerlei zaken, zonder zich eerst in te laten lichten, onderwijl toch schermen met de wetenschap (amper een verschil met ‘het staat geschreven’).
Ik zou de wereld al een stuk fijner vinden als men eerst de eigen mening eens onder loep nam (er dus minder rigide mee omgaan) en meer interesse toonde in andere meningen (om de eigen mening te verfijnen) dan ze direct met hagel uit de lucht proberen te schieten (omdat ze je niet aanstaan).
